Natuurdagboek

Denk je onjuistheden in deze dagboeknotities tegen te komen, meldt dit dan even via mijn mailadres: tineke [at] natuurfragmenten [dot] nl.
Bij voorbaat dank!

Lente 2022

19 mei 2022

Bij langdurige droogte lopen slakken gevaar om uit te drogen. Ze bestaan immers voor een groot deel uit vocht. Huisjesslakken hebben het voordeel dat ze hun schelp dicht kunnen maken met een laagje slijm. Er blijft daarbij een heel klein gaatje open zodat de slak kan blijven ademen. Ik vond ze in die toestand tijdens de afgelopen droogte overal in de tuin.

En huisjesslak die omhoog klimt, maakt een ander soort slijm dan de slak die met de voetzool op de grond blijft. Eest genoemde maakt dan een stof aan waarmee hij zich aan een paal of plant kan vasthechten. Komt er regen, dan lost de slijmlaag weer op en komt de slak los. Nu vanmiddag eindelijk een heerlijke plens regen op de aarde neer viel zullen we wel weer heel veel last krijgen van vooral de huisjesloze naaktslakken.

We hebben dit jaar weer last van een "schreeuwmus". Een man mus die zich niet ophoudt met zijn familieleden maar aldoor alleen is en werkelijk voortdurend zit te tsjilpen. Het schelle geluid dan van de ochtend tot de avond doorgaat, wordt steeds irritanter, ik kan hem wel schieten....!

Een tiental héél kleine rupsjes kroop over het keukengordijn terwijl de deur een tijd lang open stond. Waarneming bestempelt ze als rupsen van de Vogelkersspinselmot maar het lijkt mij meer voor de hand liggen dat het om de Kardinaalsspinselmot gaat. Die staat namelijk niet ver van de keuken en Vogelkers hebben we niet in de tuin. Hoewel in onze omgeving de Kardinaalsmutsen langs de wegen vol spinsels zitten, zag ik maar een paar nestjes in de tuin. Die heb ik weggehaald. Blijkbaar is er toch wat aan mijn aandacht ontsnapt.

Helaas moest onze Klimbes/Schijnagurk (Akebia quinata) verdwijnen toen ons terras opnieuw betegeld werd. De wortels van de plant woekerden tussen gevel en bestrating en was daar niet te stoppen. Met verbazing zag ik wat er uit de grond gehaald werd: heel veel lange, merkwaardige kronkelige wortels. Eigenlijk begrijpelijk als je ziet dat de plant een paar meter per jaar groeit. Ik heb er wel vrede mee dat hij weggehaald is maar Ik ga wel de heerlijke geur van de bloemen in het voorjaar missen.

17 mei 2022

Vanmorgen op mijn volkstuin heb ik me lopen verbazen over de afwezigheid van insecten. Ik heb er heel veel planten, met name insectentrekkers en die bloeiende planten zouden allerlei beestjes moeten aantrekken maar niets minder is het geval.

Klaproos en Papaver zijn er nu ook in bloei gekomen maar ook daar geen rondkruipende beestjes vol stuifmeel zoals in voorgaande jaren. En waar zijn de hommels? Ik zie ze niet.

Thuis bekeek ik eens de vele bloemen van de Voorjaarszonnebloem (Doronicum orientale) - een stinsenplant indertijd ingevoerd vanuit de Kaukasus - maar nergens, werkelijk op geen enkele bloem was een insect te zien. Ik vind het ontstellend! Bij de huidige droogte en warmte kan het voorkomen dat planten geen nectar produceren, dat zou een oorzaak kunnen zijn. Dat zelfs de oppervlakkige waarnemers om mij heen mijn bevindingen bevestigen is volgens mij reden voor ongerustheid. Het gaat sowieso heel slecht met de insectenwereld.

Dit is duidelijk een uitzondering, de Snorzweefvlieg (Episyrphus balteatus) is massaal aanwezig. Net als vliegen, groot en klein, plus allerlei andere zweefvliegen.

In geen enkel nestkastje in onze tuin broeden kool- of pimpelmeesjes en ook in de klimop dit jaar geen merelnest. Wel zie ik ze onvermoeid zoeken naar voedsel, ze struinen zelfs nu er zoveel groen is verwoed langs de sponningen van de ramen maar veel vinden ze er niet. Rupsjes, het belangrijkste eiwitrijke voedsel voor de jonge vogels, ik heb er nog niet een gevonden. Bladluizen zijn er gelukkig meer dan genoeg, de rozenknoppen en de koekoeksbloemen zitten er vol mee.

13 mei 2020

Het aantal (wilde) bijen, vlinders, zweefvliegen en andere bestuivende insecten daalt wereldwijd. Van de 360 soorten bijen in Nederland dreigt meer dan de helft te verdwijnen. De Rijksoverheid neemt daarom maatregelen om de bijensterfte en daling van alle bestuivers uiterlijk in 2030 te stoppen. Er wordt gestreefd naar minimaal een stabiele stand. Het zal onderhand wel veel mensen duidelijk zijn dat de insecten enorm achteruit gaan, allerlei onderzoeken leveren alarmerende uitkomsten op. Oorzaken zijn duidelijk: pesticiden en verlies aan bloemrijke biotopen, waardoor er te weinig voedsel is. Veel bijensoorten zijn gespecialiseerd in een paar, soms in een enkele bloemsoort en dat maakt ze extra kwetsbaar. In onze tuinen kunnen we helpen, hang een zogenaamd bijenhotel op, succes gegarandeerd zolang er ook genoeg bloeiende planten staan, in vooral veel diversiteit!

Iedere bijensoort heeft zo zijn eigen manier van woningbouw. Daarom bestaat een bijenhotel dan ook uit stengels die dikker of dunner zijn, en geboorde gaatjes in diverse grootte. Metselbijen heten zo omdat de meeste soorten broedcellen maken klei, leem, of modder. De Rosse Metselbij (Osmia bicornis) is een soort die veel te zien is in een bijenhotel. Deze bij heeft geen behaarde poten waartussen stuifmeel wordt verzameld, maar lange dichte beharing waarmee ze dat doet. Het stuifmeel wordt in holle plantenstengels gestopt, maar ook in de kleine gaatjes van een bijenhotel, ze vliegen momenteel af en aan. De kleine bijtjes hebben een levensuur van slechts drie of vier weken. Het is toch wat.....

Maar liefst 75% van de landbouwgewassen kan zich niet ontwikkelen zonder bestuiving door insecten, mede daarom is de afname zo zorgelijk. Foto: Citroenpendelvlieg (Helophilus trivittatus). In ons land komen meer dan 300 verschillende soorten zweefvliegen voor.

10 mei 2020

Terwijl tuinmannen bezig waren ons terras te vernieuwen en het hele grasveld vol stoelen, tuinbank en plantenpotten stond, ben ik maar een poosje verderop gaan zitten. Bij dit akelig droge weer dat nu al zo lang duurt, worden de waterbakken in de tuin druk bezocht door vogels. De ene vogel baadt liever in de vijver, de andere in een schaal. Dit Heggenmusje had net een bad genomen in een waterbak.

Het is vermakelijk te zien hoe een vogel alle tijd neemt om de veren te poetsen en te ordenen. Elk veertje wordt tussen de snavel gladgestreken en daarbij wringt de vogel zich in alle bochten.

De kopveertjes worden uit elkaar gezet, de vleugels wat losjes langs het lichaam en poetsen maar.

En natuurlijk moet het onder de okseltjes ook spic en span zijn. De tuin is soms net een natuurfilm, ik kan er eindeloos naar kijken en van genieten.

Toen ik gisteravond om een uur of negen huiswaarts keerde van een vergaderbijeenkomst hoorde ik tot mijn blijdschap weer gierzwaluwen in de lucht. Gelukkig, ze zijn weer aangekomen om in ons land te broeden.

8 mei 2022

Na een weekje lappenmand nu weer verder met het natuurdagboek. De Vuurjuffer (Pyrrhoshoma nymphula), is een algemene soort in ons land van april tot augustus. Een weinig kritische soort die ook veel gezien wordt bij tuinvijvers. Juffers en libellen zijn direct aan elkaar verwant. Het verschil kun je zien aan de manier waarop ze in rust hun vleugels houden. Waterjuffers vouwen die samen, libellen houden ze gespreid. De kleinere juffertjes hebben vaak mooie kleuren. Ik zie ze regelmatig bij de vijver omhoog vliegen nadat ze uitgeslopen zijn, en dan duurt het nog even voor ze op kleur zijn.

Het Schrijvertje, (Cyrinus natator) kan niet alleen heel goed vliegen maar het is ook het enige kevertje dat op het watervlak door geen enkel ander insect verslagen wordt. Het draait razendsnel rondjes op het wateroppervlak, opzoek naar prooi. De ogen zijn in tweeën gedeeld, de ene helft voor onderwater de andere om boven het water te kunnen kijken. De bovenkant van de kever is waterafstotend terwijl de onderkant en de poten in het water zijn. De kevers voeden zich met muggen die op het water terecht komen of even landen om te drinken. Ze eten de larven van muggen maar ook onder water plantaardig spul. Ik vind het geweldig dat ze dit jaar in onze vijver zijn beland, eerst een, toen twee en nu drie. Toen ik er een zag die blijkbaar even een dutje deed en stil op het water zat, kon ik die fotograferen.

Er zijn heel veel insecten die op het water landen om wat te drinken, zeker in de afgelopen tijd van grote droogte. In het midden van het land werd de natuur opeens voorzien van een aantal enorme regenbuien die zelfs de staten deels onder water zette. Deze Middelste wesp zag ik er twee dagen geleden bij de vijver. Er zijn vele wespensoorten en de meesten van ons herkennen die vanwege hun smalle taille. Maar er zijn ook soorten zonder wespentaille, vaak ook mooi gekleurd en getekend. De Middelste wesp wordt al snel aangezien voor een Hoornaar. De eerste heeft echter o.a. zwarte voelsprieten, bij de Hoornaar zijn die overwegend rood.

Het bolgewas Gewone vogelmelk (Ornithogalum umbellatum) is echt geweldig als het bloeit. De zuiver witte bloemen zijn blikvangers in de tuin. Als de knoppen nog dicht zijn zie je een groen streepje achterop de bloemblaadjes. Ik nam vorig jaar een paar bolletjes mee van de volkstuin waar ze ieder jaar tevoorschijn komen uit de kurkdroge grond onder de beukenhaag. Vogelmelk behoort tot de aspergefamilie en komt oorspronkelijk uit Zuid-Europa en Klein-Azië. In onze streken vindt de voortplanting uitsluitend plaats via de bollen. De bloemen vormen wel zaad dat af en toe ook wel ontkiemt, maar nooit tot nieuw plant uitgroeit.

1 mei 2022

Voor het eerst in pakweg 40 jaar hebben we een paar schrijvertjes in de tuinvijver. Nou ja, een paar...., het zijn er maar twee. Ze zijn niet te fotograferen, razendsnel draaien de kleine kevertjes rondjes door het water. De dichter Guido Gezelle had er een leuke naam voor bedacht toen hij zijn gedicht schreef over "het schrijverke": O krinklende winklende waterding, met 't zwarte kabotseken aan, wat zien ik toch geren uw kopke flink al schrijven op 't waterke gaan! Gij leeft en gij roert en gij loopt zoo snel, al zie 'k u noch arrem noch been; gij wendt en gij weet uwen weg zoo wel, al zie 'k u geen ooge, geen één.

De Franse veldwesp (Polistes dominula) is een soort die je dankzij de klimaatverandering hier steeds meer ziet. Hij is makkelijk herkenbaar aan de hangende poten als hij vliegt. De laatste dagen zie ik hem niet meer, 's nachts is het nog steeds akelig koud en de dagen schitteren ook niet door lekkere temperaturen. Al viel dat vandaag wel weer mee.

Ik zie sowieso heel weinig insecten. Neem de lieveheersbeestjes, heel af en toe vind ik er een in de tuin en dan is het telkens het Zevenstippelige lieveheersbeestje (Coccinella septempunctata),

Gisteren in de namiddag vloog de Reiger weer van schoorsteen naar schoorsteen, op zoek naar een vijver waar hij een prooi zou kunnen vangen. Ik had niet de indruk dat het lukte. Je zou verwachten dat onderhand in de weilanden en uiterwaarden genoeg te vinden zou zijn. Misschien is het daar door de droogte ook niet best op dit punt, waarom zou hij anders nog steeds bij de huizen rondhangen,

De eksters halen materiaal uit onze vijver om hun nesten mee te stofferen. Veel broedactiviteit is er verder in de tuin niet te zien. Geen een van de nestkastjes is bezet bezet. Ik ben benieuwd wat dit voor broedseizoen wordt met die wisselende temperatuur.

29 april 2022

Het bos wordt nu steeds groener, nog steeds is de bladkleur van de beuken op zijn mooist. Het prille, lichte groen is zó mooi en vooral de lariksen lijken wel groene wolken.

De Bosmestkever (Geotrupes stercorosus) is duidelijk minder te zien dan voorheen. Het is schrikbarend hoeveel schraler het insektenvolkje jaar na jaar weer is. Tijdens mijn wandeling door het bos heb ik er zegge en schrijve één gezien en die zat ook nog onbeweeglijk op het zandpad. Waarschijnlijk geraakt door een schoen of een hondenpoot.

Ook dit is de enige in zijn soort die ik tegenkwam: de grote Oranje wegslak (Arion rufus), en nog wel op een pad met aan de ene zijde een heel stuk bedekt met dood blad, en aan de andere kant ingedroogd mos, grassige begroeiing was er nauwelijks. Naakslakken die voor een groot deel uit vocht bestaan, zijn zeer kwetsbaar bij langdurige droogte en misschien zijn ze daarom nauwelijks in het bos te zien. Ik ben benieuwd hoe het met de grote naaktslakken zal gaan de komende tijd. De lange droogteperiode vóór de sneeuw en die er na, zullen vast ook voor dit soort dieren problemen opleveren, lijkt me. Daarnaast zijn er ook de nog steeds erg koude nachten. Het klimaat lijkt op allerlei punten snel te veranderen.

Grote muur (Stellaria holostea) dat vaak verwisseld wordt met Akkerhoornbloem is een lieflijke voorjaarsbloeier. Algemeen verspreid in ons land; in Drenthe heet de plant Bossterretje of Ogenklaar. Tijdens de bloei staan de bloemen uitnodigend rechtop maar nadat de bloempjes bestoven zijn door insecten buigen de steten zich omlaag zodat het lichte zaad meteen op de bodem valt als de zaden rijp zijn. De plant kan zich flink uitbreiden maar zo'n grote pol is allen maar prachtig om te zien. De bloemen worden voornamelijk bezocht door bijen en vlinders. Veelal te vinden aan de bosrand en houtwallen.

23 april 2022

Al anderhalve week zie ik een Grauwe vliegenvanger (Musciapa striata) in de tuin en hoor hem om me heen. Hij viel me op doordat hij in de zon zat, waarbij zijn borstveren helder wit oplichtten. Feitelijk zijn ze "vuil wit". Helaas zocht hij zijn uitkijkpost op een schaduwrijk plekje waardoor ik hem als silhouet moest fotograferen. De vogel speurt vanaf zijn post naar voorbij komende insecten, vangt die in de lucht en keert weer terug naar zijn uitkijkpost. Mannetje en vrouwtje zien er hetzelfde uit. In de buurt van bos. De grauwe vliegenvanger is een trekvogel die het verst vliegt van alle andere trekvogels. In etappes vliegt de vogel vanuit Afrika, in de herfst weer retour.

De Gele dovenetel (Lamium galeobdolon) vind ik een van de fraaiste wilde planten en ook nog eens een plant die het uitstekend doet in de schaduwtuin. De bloemen zijn eetbaar en leuk om als kers op de taart te gebruiken bij een feestelijk toetje. Een vaste plant die weinig noten op haar zang heeft en zich goed vermeerdert. Een aanrader en zeer geliefd bij hommels.

Het bijenhotel mag zich weer volop in de belangstelling verheugen van allerlei kleine wilde bijtjes. De solitaire Rosse metselbij (Osmia rufa L.) is de grootste die in en uitvliegt om een hol bamboestokje in te richten voor haar eitjes. Ze vult de holte met een eitje en brengt er dan een hoeveelheid stuifmeel in dat als voedsel voor de toekomstige larve dient.

De Tulp is een plant uit de leliefamilie. Als het niet zo stond beschreven zou je het niet geloven. Ik koop nooit grootbloemige tulpen, hoe hij in onze tuin verzeild raakte weet ik niet meer. Geef mij maar de botanische tulpjes, daar ben ik dol op. Maar deze voelt zich in de tuin uitstekend en jaar na jaar komt hij weer op zonder dat ik er aandacht aan besteed qua verzorging. De bloem is een fantastisch foto-object als de zon door de bloemblaadjes speelt, dan wordt het een echte feesttulp.

In de lente zijn bolgewasjes bijna onontbeerlijk. Ze vrolijke de tuin op tot de vaste planten het overnemen. De Narcis Chipper heb ik als bollen gekocht afgelopen herfst en ik was benieuwd of hij het zou doen. Nou, dat is prima gelukt. Elke steel brengt twee bloemen voort waarvan de bloemblaadjes frivool omhoog groeien om hun gele rokjes te tonen. Chipper bloeit op dit moment. Narcissen moet je kalk geven, dat geeft de meeste kans dat ze het jaar daarop weer bloeiend tevoorschijn komen.

22 april 2022

Naast de Citroenvlinder en de Dagpauwoog die nog te zien is, vliet nu ook het Bont zandoogje (Pararge aegeria). Oorspronkelijk een echte bosvlinder die zijn areaal inmiddels heeft uitgebreid en die zie je nu ook in tuinen kunt zien , zolang daar maar bomen en stuiken te vinden zijn. De eerste vlinders vliegen in april, de eitjes worden in het voorjaar op diverse planten gelegd die in de schaduwrijke bosrand groeien. In de zomer worden ze gelegd op diverse grassen.

Het Oranjetipje (Anthocharis cardamines) is alleen vroeg in het voorjaar te zien, voornamelijk in de maanden april en mei. Je kunt ze dan in heel Nederland tegenkomen. Het wit gekleurde vrouwtje paart maar eenmaal en weigert daarna andere mannetjes. De rupsen kun je later vinden op allerlei kruisbloemigen zoals Pinksterbloem, Judaspenning, Look zonder look. Damastbloem enzovoort.

Klein geaderd witje (Pieris napi) brengt drie generaties voort. De vlinder is niet gebonden aan bepaalde planten, het vrouwtje van de afzonderlijke generatie kan op verschillende planten haar eitjes leggen. Vliegtijd van april tot oktober.

Het Boomblauwtje (Celastrina Argiolus) is slechts een kort leven beschoren, het leeft slechts veertien dagen. In die korte tijd kunnen de mooie vlindertjes een behoorlijke afstand afleggen en verdelen daarbij een voor een hun eitjes die ze afzetten op onder andere klimop. Vlinders zijn gewoon insecten, maar begenadigd met mooie vleugels. Vanwege dat laatste vinden we ze prachtig. Zelfs in de natuur doet uiterlijk ertoe...

17 april 2022

Het staartmeesje is een van de leukste vogelsoorten. Bijna aandoenlijk door dat ronde lijfje met een lange staart, kraaloogjes en een piepklein snaveltje. Het nestje bestaat uit spinrag, mosjes en veertjes. Het is bolrond met een invliegopening, zo schattig. De staartmeesjes zijn nu volop present en hangen ondersteboven aan de katjes van de berkenboom. Die zit er boordevol mee.

Omdat ook het blad aan het uitlopen is, valt het niet mee zo'n vogeltje op beeld vast te leggen. Op een tuinstoel eindeloos zitten wachten tot er een op een geïsoleerd takje gaat zitten en dan snel de knop van de camera indrukken.

Om ons heen klinkt weer het heerlijke gezang van de zwartkoppen. In de tuin zaten er twee te badderen in een drinkschaal. Door het raam gefotografeerd vanachter de niet meer zo heldere ruit werd het geen staatsportret en niet zo scherp. Na de paasdagen maar weer aan het zemen gaan.

Een van mijn favoriete soorten, de zang doet sommigen misschien denken aan die van een merel, maar het is toch een heel eigen geluid, luid, helder en melodieus. De zwartkopjes zoeken de klimop af naar de nog resterende bessen van de herfst. Aan insecten is misschien nog wat gebrek.

Ik ontdekte een gele anemoon in de tuin die ik nooit eerder gezien had. Of zou ik hem misschien ooit gekregen hebben en had hij nooit eerder gebloeid? Ik weet het echt niet maar vond het wel een mooie verschijning.

10 april 2022

Nu de krentenboom in volle bloei staat en de temperatuur weer langzaam omhoog zal gaan klimmen, komt eindelijk het lentegevoel weer terug, al blijven de nachten nog best koud. De tuinvogels komen nog steeds graag voer halen. Ik ben weer wat vaker voer gaan aanbieden gezien het kille weer. Pimpelmeesjes lijken hier het meest aanwezig. Kleine innemende vogeltjes vanwege hun vrolijke kleurtjes. Ik voer alleen nog maar gepelde zonnepitten en een paar resterende vetbollen die ik fijn knijp zodat het toegankelijker wordt voor de dunne snaveltjes. Ze vliegen weg, zoals dat heet.

Met zowel de Pimpelmees als de Koolmees gaat het voorspoedig en dat kunnen we ook in onze tuinen constateren. Koolmezen zijn duidelijk groter dan de pimpeltjes, beide soorten nemen jaarlijks met 5% toe.

Dat ligt anders voor de mussen. Het zwaartepunt van de achteruitgang is gelukkig gepasseerd en in de omgeving waar ik woon (Oost-Veluwezoom) kunnen we volop van ze genieten. De stukjes brood, zoals ze vroeger alleen maar kregen, zijn in een ommezien verdwenen. Gepelde zonnepitjes vallen ook in goede aarde bij deze vogels.

De Ringmus zag je vroeger heel veel samen met de huismussen. De stand is echter fors achteruit gegaan en ik zie ze nauwelijks nog. De hoofdoorzaken zijn de vergroting van de boerenbedrijven, de afwezigheid van hagen en struiken en ook het efficiënter oogsten, waardoor er steeds minder te eten is/overblijft in herfst en winter. Ringmussen herken je aan de donkere vlek op de witte wang en de roestbruine kop.

De roodborstjes tot slot hebben het deze winter gelukkig niet zwaar gehad. In de zomer is hun gewicht slechts 18 gram (je kunt het je bijna niet voorstellen) en in de winter neemt dat opvallend genoeg toe tot 20 gram. Doorlopend zijn ze aan het zoeken naar voedsel om hun temperatuur op peil te houden. Mezen, mussen en ook roodborstjes maken 's winters dankbaar gebruik in van nestkastjes om in te slapen. Ze keren in de schemer elke nacht naar hetzelfde slaaphokje terug. Daar troost ik me dan maar weer mee als er nestkastjes onbenut blijven in de broedtijd.

7 april 2022

De laatste weken zijn wij nogal verwend met bloemenboeketten. Daar kan vooral ik me zeer in verheugen en bijna altijd pak in de camera om er iets van te fotograferen. Daar het bij de wilde windvlagen geen genoegen is om op pad te gaan, ga ik er hierbij wat van plaatsen. Anemonen zijn heerlijke bloemen in het voorjaar. Opwekkende kleuren maar ook mooie tekeningen.

In een ander boeket zat een tak met deze fraaie klokjes eraan. Die stond zeker drie weken mooi op de vaas. Als ik wist hoe de naam van deze plant was zou ik zeker proberen hem te bemachtigen want ik vind de bloemen beeldschoon.

Rozen vind ik ook geweldig. Een goede vriendin bracht een boeket mee waarin rozen met verschillende kleuren zaten. Dan val ik toch het meest voor die met de naar oranje kleurende bloem.

In een bak met voorjaarsbollen stond ook deze heerlijk geurende hyacint. Hij had een heel bolle groeiwijze, anders dan de gangbare soort. Daardoor ook weer heel apart, al die op elkaar gefroemelde bloempjes.

Dit schattige klokje ken ik niet, nog nooit eerder gezien, maar wat een beauty! Binnenkort maar eens bij de bloemist gaan vragen welke dit is en waar het vandaan komt.

3 april 2022

Hoofd en gevoel komen met elkaar in botsing deze dagen. Het lijkt of je wordt teruggeworpen in de winter terwijl je zo blij was met de heerlijke dagen van de maartse lente. Sneeuw, ongekende nachtvorst, felle koude wind, winterjas weer aan. Na de melding op het journaal dat het beschadigend zou gaan vriezen in de afgelopen nacht, heb ik voor de zekerheid sommige plantjes toegedekt met een beschermend vliesdoek. Ook de gesnoeide Vlinderstruik maar even ingepakt, net als mijn uitlopende Esdoorn. Maar het is meegevallen met de vorst en de pruimenboom van mijn achterbuurman staat nog steeds in bloei en de eerste bloemen in onze Krent zijn ook niet bevroren. Gelukkig maar, het was een opluchting!

Het is een unicum dat het in de herfst uitgelopen blad van de Hartbladzonnebloem (Doronicum pardalianches) de winter heeft doorstaan. Afdekken bleek niet eens nodig. De plant komt in een paar delen van het land nog voor; ik weet hem te staan in een bos in de buurt. Waarschijnlijk als groenafval terecht gekomen op deze plek. Ik kreeg hem lang geleden van een oude dame in Oosterbeek die hem had staan langs een zelf aangelegd beekje dat door haar bostuin liep.

De vogels bleken zich niet veel aan te trekken van het onaangename weer. Ze gaan gewoon door met het fluiten van hun vrolijke liedjes en sommige zijn al druk bezig met hun nesten. Ik zie de merel met takjes vliegen, de mussen nestmateriaal verzamelen en de eksters dood blad uit de vijver vissen voor het bekleden van hun nesten. Nu graag ook weer het lenteweer terug maar dat staat, zo lijk het, voorlopig nog niet op de agenda.

31 maart 2022

Hoewel we wisten dat het zou gebeuren was het toch heel bevreemdend om vanmorgen wakker te worden en dikke sneeuwvlokken naar beneden te zien zweven. Als de temperatuur weer boven 0 graden komt zullen die snel weer wegsmelten. Maar wat gaat de avond doen, en de nacht? Zal er werkelijk tot 10 centimeters sneeuw gaan vallen? En wat zal dat dan gaan doen met de vele bollen en planten die al volop in bloei staan....

Nu de vlokken nog zo maagdelijk zijn, kun je goed zien dat ze hoegenaamd niets wegen. Het blijft een fraai gezicht voor even.

De Krentenboom staat op uitbarsten. De bloemen zijn nog net niet open maar wel ver genoeg om te bevriezen als de verwachtingen waar worden en het 's nachts weer tot matig kan gaan vriezen. Ik kan me niet herinneren ooit eerder besneeuwde bloemen te hebben gezien van deze boom. Ook de tere verse beukenblaadjes van de jonge boompjes in het bos zullen er aan moeten geloven. De oude beuken weten wel beter, die houden niet voor niets nog wekenlang de knoppen gesloten.

30 maart 2022

Vanmorgen was ik even op mijn volkstuin om wat snoeiafval op te halen en een hoopje mest te verplaatsen. Toen ik de bedekking die over de mest lag, weghaalde zag ik een dagpauwoog die er onder gekropen was om weer in rust te gaan nu het opeens weer winter gaat worden. Zo zie je maar dat de vroege lente geen enkele garantie geeft op een goede start. Terwijl de vlinders weer in rust gaan zullen de muggen het loodje leggen. Die kunnen absoluut niet tegen koude. Wie had er nu op gerekend dat na de prachtige lenteweken zelfs serieuze sneeuw verwacht wordt in de komende dagen, en ook nachtvorst. Spreuken zijn er niet voor niets, zoals deze: "april doet wat hij wil". Op de foto staat een Venstermug (Sylvicola spec), er zaten er drie binnen op onze keukenruit en een op een keukenrol. Ze zijn niet lastig en steken niet maar komen op het licht af.

De meeste insecten overleven een korte periode van kou wel. Onderhand zijn er heel wat te zien, zoals deze Bosbandzweefvlieg (Syrphus torvus). Hij komt voor in bossen, aan bosranden en bij struwelen. Ook in de tuin wordt ze regelmatig gevonden. Deze soort zweefvlieg is het meest te zien in het voorjaar. De larven leven van bladluizen maar die heb ik nog niet gezien.

Altijd weer vervelend als er een onverwachte nachtvorst voorbij komt terwijl er al zoveel in bloei staat of net is uitgelopen. Gelukkig zijn de bloesems van onze pruimenboom nog niet open. Het tere en fraaie rood van de ontluikende esdoornblaadjes in de tuin is gevoelig voor zulke temperaturen. Ik denk dat ik het boompje toch maar even ga inpakken. Zeker is maar zeker.

Vanmorgen zag ik ook dat er al dril ligt in mijn kleine volkstuinvijvertje. Er is zoveel vocht uit verdampt dat het dril deels boven water lag. Met een flink aantal volle gieters heb ik het waterpeil wat omhoog gebracht zodat het ergste gevaar weer geweken is.

29 maart 2022

De Lariks (Larix decidua) - ook wel Lork genoemd - die in onze bossen groeit is meestal een kruising van de Japanse en de Europese lariks. De oorspronkelijke vorm die na de ijstijd in ons land groeide is al heel lang geleden verdwenen. Vroeger werd hun hout gebruikt bij de mijnbouw, tegenwoordig is het economisch niet meer zo interessant. De lariksen verspreiden zich daardoor tussen de andere bosbomen doordat ze zich uitzaaien. Zo staat het bos achter ons huis ook vol met Lariks en momenteel zorgen ze voor een maagdelijk groen waas doordat hun naalden uitlopen.

Lariks is de enige naaldboom die in de winter z'n naalden verliest. Bij de andere naaldbomen gebeurt dat beetje bij beetje in de loop van de tijd. Bij het uitlopen worden ook de bloemen gevormd. Allereerst de vrouwelijke die samen met wat naaldjes tevoorschijn komen uit hun knoppen. De mannelijke bloemen volgen later, zonder het vergezeld gaan van naalden. Bevruchte bloemen vormen in de loop van de zomer mooie kegeltjes. Pas na een leeftijd van een jaar of twintig gaat een Lariks voor het eerst bloeien.

In een bosperceel dat aangeplant werd met beuken geeft hier en daar zo'n boompje al groen blad te zien. Dat komt alleen voor bij de jonge beuken, de oude wachten er nog mee. De Beuk komt zelfs bijna als laatste in blad. Af en toe kan het voorkomen dat die tere verse blaadjes bevriezen als er late nachtvorsten zijn. Het is nu opeens een heel stuk kouder geworden maar hopelijk krijgen we niet net als vorig jaar een beschadigende koude lente.

27 maart 2022

Even een uurtje buiten genieten van het prachtige weer levert alweer heel wat leuks op. Dat er nu al zoveel vlinders te zien zijn is echt uniek! Ik zag mijn eerste Oranjetip maar die ging helaas mijn neus voorbij. De waardplanten om eitjes op te leggen zijn er nog niet maar de kleine zaailingen van de Judaspenning hebben al bloempjes. Look-zonder-look staat ook volop in de tuin maar bloeit nog niet, evenmin als de Pinksterbloem.

De citroenvlinder is minder kieskeurig, elke bloem lijkt hem wel te bevallen. Ik zag dit vrouwtje vanmorgen op meerdere bloeiende planten. Als de vrouwelijke vlinder vliegt, lijkt ze wit maar zit ze op een bloem dan lijken de vleugels opeens groenachtig. Dat heeft alles te maken met de inval van het licht en de zon op de schubjes waarmee de vleugels bedekt zijn. Deze vlinder zat op een van mijn primula's.

Op de bloem van het bolgewasje Sneeuwroem is het een beetje moeite doen om je vast te houden maar hier is het gelukt het begeerde stuifmeel op te zuigen.

Warempel ook al een Gehakkelde aurelia. Er waren de laatste jaren zomers dat ik ze niet eens zag maar ook deze vlinder heeft de lente gehaald en vliegt al in maart!

22 maart 2022

In de tuin valt momenteel veel werk te doen maar het is ook leuk doordat je steeds weer iets verrassends tegenkomt. Zo zag ik iets bewegen in de vijver; het bleek de Gegroefde haarwaterroofkever (Acilius sulcatus) te zijn. En middelgrote soort die behalve uitstekend kan vliegen ook een sterke zwemmer is. Hij kan grote stukken afleggen om te landen in een stilstaand watertje. Nu nog een vrouwtje en dan kan hij paren. Het vrouwtje plakt haar eitjes buiten het water op een vochtig stuk hout. Dit vond ik wel een leuke vondst.

Voor de Dagpauwoog die momenteel veel gezien wordt, zijn de huidige dagen een goede ontwikkeling. Steeds meer plantjes en bolletjes komen in bloei. Hier wordt een enkel bloempje van de Sneeuwroem bezocht maar ook de primula is favoriet.

Elke plant die vanwege z'n bloei in de smaakt valt wordt gekaapt door kwekers die er proberen nog iets mooiers van te maken dan hij al is. Het moet groter, indrukwekkender, kleurrijker...! Ik kreeg een keer van een mede-tuinclublid een polletje van haar oranjerode Vingerhelmbloem. Eerlijk is eerlijk, dit is wel een vrolijker variant dan de natuurlijke, en ook heeft deze een veel rijkere bloei. Ach, en hij is best bescheiden. In elk geval een vrolijke voorjaarsverschijning!

Tijdens een uitpufmomentje zag ik vanuit de tuinstoel het voor mij eerste Boomblauwtje. Geen geweldige plaat maar ik was al blij dat ik hem te pakken had. Voor mij is mijn website ook een manier om eerste waarnemingen te plaatsen. Een datum bij zo'n foto maakt het makkelijk om later vergelijkingen met andere waarnemingen te maken. Zo weet je altijd of iets vroeg, laat of op het normale tijdstip bloeit, vliegt of kruipt.

21 maart 2021

Gisteren kreeg ik een bos tulpen uit Oekraine. Een tulpenkweker uit Roelofarendsveen liet er 750.000 uit het noodlijdende land komen omdat de bloemen in Oeikraine zelf niet kunnen worden afgezet. De tulpen worden door een speciale actie op de website aangeboden aan winkeliers en particulieren. Je kunt een bos bestellen of een volle doos waaruit je dan je vrienden en kennissen blij kunt maken. Als alle tulpen verkocht kunnen worden gaat er 45.000 euro naar Giro 555 en heeft de Oekraïense teler tot nu toe misgelopen inkomsten. Een sympathieke actie die ik hier graag aanbeveel. De tulpen zijn te bestellen via https://www.tulpen.nl/tulpen-voor-oekraine

Nu bij dit heerlijke voorjaarsweer de deuren en ramen openstaan kun je verwachten dat er beestjes naar binnen komen. 's Avonds vliegen er soms kleine nachtvlindertjes door de kamer en spinnen kun je ook weer verwachten. Meestal zijn het jachtspinnen, van die knoeperds waar mensen vaak zo'n hekel aan hebben. Glaasje eroverheen, kartonnetje er onder schuiven en zo kun je de ongewenste gast weer buitenshuis zetten. Vooral niet doodslaan, spinnen zijn nuttige dieren.

Met de post kwam deze Grauwe schildwants mee door de brievenbus. Nadat ik hem gefotografeerd had, mocht hij het verder buiten uitzoeken.

Vroeger dan in andere jaren begin ik langzaam het voeren van de vogels af te bouwen. Er is al zoveel uitlopend groen momenteel, en gezien het feit dat her veel minder vogels op de voerplank komen dan andere winters, kan het ook best. Deze Kauw probeerde op allerlei manieren bij het beschermde voer te komen maar het lukte niet. Kauwen zijn geweldige opportunisten, geen gelegenheid laten ze voorbij gaan om overal een graantje mee te pikken. En geef ze eens ongelijk. Toch bescherm ik een enkel plekje om de kleinere soorten een handje te helpen. Ik verbeeldde me dat deze Kauw mij verbijsterd aankeek over zoveel discriminatie....